A kemi nevojë për lista të hapura dhe kush do të përfitojë prej tyre? A duhet që qytetarët të kenë më shumë ndikim në procesin zgjedhor? Në çfarë mase personat me aftësi të kufizuar e ushtrojnë në mënyrë të barabartë të drejtën e tyre të garantuar për të votuar?
Këto ishin disa nga çështjet e trajtuara sot në konferencën për Iniciativën Inovative “Ndryshimet në Kodin Zgjedhor – Listat e Hapura” organizuar nga mobilizatori Herolid Sakipi, në kuadër të projektit “Mbështetje e Reformave Zgjedhore”.
Pas fjalës hyrëse dhe prezantimit të masës, në konferencë foli Bojan Kordalov, specialist i marrëdhënieve me publikun dhe mediat e reja në temën: “A do ta përmirësojnë listat e hapura transparencën e Kuvendit dhe komunikimin e dyanshëm ndërmjet deputetëve dhe qytetarët?”
“Si qytetarë, sidomos në vitet e fundit, kemi treguar pjekuri gjatë procesit zgjedhor, se mund të vlerësojmë se çfarë do të zgjedhim nga harta politike”, tha Kordalov.
Demokracia e qëndrueshme është e mundur nëse dora e djathtë e politikës është kompromisi. Nevojën për lista të hapura në ndryshimet në Kodin Zgjedhor e ka treguar edhe sondazhi i qytetarëve, të cilin shkurtimisht e prezantoi Kordalov.
Gjatë ciklit nëntëmujor që Sakipi e hulumtoi këtë masë, mentore e tij ishte Blagica Dimitrovska, kryetare e Shoqatës “Inkluziva” nga Kumanova, e cila para të pranishmëve u drejtua me temën: “Pjesëmarrja e personave me aftësi të kufizuara në procesin zgjedhor”.
Dimitrovska, e cila përfaqëson të drejtat e personave me aftësi të kufizuara, tha se po ndërmerren hapa të vegjël që personat me aftësi të kufizuara të mund të ushtrojnë njësoj të drejtën e tyre të garantuar të votës, por ende të pamjaftueshme. Edhe pse janë bërë ndryshime në Kodin Zgjedhor, ato nuk janë zbatuar plotësisht në praktikë. Megjithatë, të drejtat e kësaj kategorie personash, veçanërisht të atyre në institucionet jofamiljare, shkelen.
Gazetari, shkrimtari dhe aktivisti për të drejtat e njeriut Xhabir Deralla (CIVIL) ishte folësi i fundit në konferencën me temë “Marrëdhëniet – Reforma Zgjedhore dhe Politika”.
Deralla theksoi se të drejtat e njeriut janë të pandashme për të gjithë njerëzit dhe se e drejta e votës është një e drejtë themelore. Listat e hapura janë në favor të qytetarëve.
“Nuk kemi nevojë për ndryshime në Kodin Zgjedhor, duhet një kod i ri. “Në vite janë bërë 38 amendamente dhe kur disa prej tyre arrijnë në votim në Kuvend, fillojnë marifetet mes strukturave politike.
Sipas folësve dhe konkluzioneve të folësve, ndryshimet apo një Kod Zgjedhor tërësisht i ri që do të përfshijë lista të hapura dhe ndryshimin e modelit zgjedhor janë thelbësore për zhvillimin e demokracisë.
